Wysokość nowej emerytury wypłacanej przez ZUS uzależniona będzie od kilku czynników, takich jak:

• zwaloryzowany kapitał początkowy (w przypadku podlegania ubezpieczeniu społecznemu przed 1 stycznia 1999 r.),
• zwaloryzowane składki na ubezpieczenie emerytalne zgromadzone na koncie ubezpieczonego,
• moment przejścia na emeryturę,
• tzw. średnie dalsze trwanie życia.

Wzór na obliczenie wysokości nowej i dla porównania starej emerytury podajemy niżej (instrukcję do wyliczenia starej emerytury można znaleźć w cyklu artykułów zamieszczonym w „Gazecie Prawnej” w nr 174 ZOBACZ >>> , 175 ZOBACZ >>>, 176 ZOBACZ >>>, 179 ZOBACZ >>> z tego roku). W tabeli wymieniamy osoby, którym ZUS obliczy emeryturę na nowych zasadach.

Zgromadzone na koncie ubezpieczonego składki podlegają waloryzacji. Dokonywana jest ona corocznie, od 1 czerwca każdego roku. Kwotę składek powiększoną o kwoty wynikające z wcześniej przeprowadzonych waloryzacji waloryzuje się na dzień 31 stycznia roku, za który jest przeprowadzana waloryzacja. W wyniku przeprowadzonej waloryzacji stan konta nie może ulec obniżeniu.

W wyniku ostatniej nowelizacji ustawy emerytalnej (weszła w życie 1 lipca br.) została także wprowadzona kwartalna waloryzacja składek dla osób przechodzących na emeryturę. Chodzi o to, by stan ich konta w momencie obliczania emerytury uwzględniał również składki, jakie wpłynęły na konto po ostatniej waloryzacji rocznej.

Zarówno waloryzacja roczna, jak i kwartalna przeprowadzana będzie w oparciu o wskaźnik waloryzacji ustalany dla danego roku lub kwartału, za który jest dokonywana.

Na tych samych zasadach (choć z pewnymi wyjątkami) zostanie zwaloryzowany kapitał początkowy.

Średnie dalsze trwanie życia to wielkość statystyczna, która określa przeciętny okres, jaki zazwyczaj upływa od ustalenia prawa do emerytury do dnia śmierci ubezpieczonego. W gruncie rzeczy chodzi o ustalenie przewidywanego okresu pobierania przez daną osobę emerytury i – tym samym – równomiernego rozłożenia zgromadzonych składek i ewentualnie kapitału początkowego w ramach tego okresu.

Średnie dalsze trwanie życia wyrażane jest w miesiącach i ustalane wspólnie dla kobiet i mężczyzn w corocznym komunikacie prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Średnie dalsze trwanie życia ubezpieczonego będzie ustalane według tablicy trwania życia obowiązującej w dniu zgłoszenia wniosku o emeryturę.

Nowa emerytura z ZUS w pewnych okolicznościach została objęta gwarancją najniższego świadczenia. Jeśli okaże się, że łącznie z emeryturą z II filaru, a więc z emeryturą wypłacaną z zakładu emerytalnego, kwota świadczenia byłaby niższa niż obowiązująca kwota najniższej emerytury, wówczas ZUS podwyższy ją do tej kwoty. Ustawodawca obwarował jednak to uprawnienie pewnymi warunkami – kobieta musi ukończyć 60 lat i mieć okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat, mężczyzna zaś może skorzystać z takiego podwyższenia, o ile ukończył 65 lat życia i ma okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 25 lat.

Prawo do podwyższenia nowej emerytury do kwoty najniższego świadczenia nie będzie przysługiwało tym emerytom, którzy będą osiągali przychód z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego w kwocie wyższej niż kwota podwyższenia.

Przypominamy, że w przypadku nowych emerytur nie została wprowadzona maksymalna kwota pobieranego świadczenia.

Emerytura mieszana przeznaczona jest dla osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r., które do końca 2006 r. nie spełnią warunków do przyznania starej emerytury, a nie przystąpiły do OFE i wiek emerytalny osiągną w latach 2009-2013 i w tym okresie złożą wniosek o emeryturę. Faktycznie jednak może mieć zastosowanie jedynie do kobiet urodzonych w latach 1949, 1950, 1951, 1952 i 1953. Tylko bowiem kobiety i tylko z tych roczników będą mogły osiągnąć wiek uprawniający do emerytury według nowych zasad (w przypadku kobiet jest to 60 lat) w latach 2009-2013 i następnie zgłosić wniosek o przyznanie świadczenia.

Emerytura mieszana jest obliczana częściowo na starych, częściowo na nowych zasadach.

Chcąc wyliczyć tzw. emeryturę mieszaną, należy postępować według następujących zasad:

• najpierw należy obliczyć wysokość emerytury według zasad dotychczasowych i nowych (wzory podaliśmy w tabeli),
• następnie należy ustalić odpowiedni procent świadczenia obliczonego według dotychczasowych zasad i odpowiedni procent emerytury obliczonej według nowych zasad (procent ten jest różny, w zależności od roku złożenia wniosku; zasady przedstawiliśmy w tabeli),
• po zsumowaniu otrzymamy wysokość emerytury mieszanej.

Gdy osoba osiągnie wiek emerytalny w 2013 r., tylko w tym roku może zgłosić wniosek o emeryturę mieszaną (złożenie wniosku po 31 grudnia 2013 r. spowoduje, że emerytura zostanie obliczona w całości według nowych reguł). Gdy wymóg wieku zostanie spełniony wcześniej, może natomiast zdecydować, czy chce złożyć wniosek już w roku osiągnięcia tego wieku, czy też w latach następnych (choć nie później niż do końca 2013 r.). Należy jednak pamiętać, że im późniejsze złożenie wniosku, tym większy udział emerytury obliczonej w myśl nowych zasad.